Groningen als hoofdpersoon

Scenarioschrijver Louis Stiller, schrijft vaker voor Carla Wolbers en Roeland Dijksterhuis, de filmers van de Stichting Filmcollectief Groningen. Nu werkt hij aan het script voor de film Gronings Goud, die in opdracht van de De Verhalen van Groningen en Beeldlijn gemaakt wordt. Martin Hillenga heeft de research gedaan.

Louis en ik ontmoeten elkaar in een café aan de Vismarkt in Groningen. Heel toepasselijk, blijkt tijdens ons gesprek. De Vismarkt wordt een belangrijke locatie in de film.

De organisatie De Verhalen van Groningen is een initiatief van de provincie Groningen om ‘het DNA van Groningen op een samenhangende manier zichtbaar en beleefbaar te maken om zo de waardering en het publieksbereik voor de Groninger cultuurhistorie te vergroten’.

Er zijn vijf thema’s geïdentificeerd ‘die Groningen tot Groningen hebben gemaakt’: Wad en Water, Groningen stad, Pioniersgeest, Macht en Pracht en Grensland. Aan Louis de taak om uit die vijf brede thema’s een gemeenschappelijk verhaal te scheppen.

De uitdaging past hem als een oude jas.

Toekomstherinneraar

‘Als geboren Groninger zie ik steeds meer van de rijkdom van Groningen om me heen.’ Louis Stiller is redacteur, onderzoeker, schrijver, projectleider, journalisten spreker. Hij woont en werkt in Warffum en in Amsterdam (!). Hij is o.a. bekend van het boek Gasland, Nederland wordt wakker geschud, dat onlangs genomineerd werd als ‘politiek boek van het jaar’. We komen hem ook tegen als spreker op de Nacht van Kunst en Wetenschap en als scenarist van de eerste Nederlandse interactieve novelle, Schaman gaat voor Goud.

Louis karakteriseert zichzelf als ‘toekomstherinneraar’ en heeft als motto: De toekomst van het verhaal is het verhaal van de toekomst. ‘Een belangrijke vraag die wij ons moeten stellen is: Hoe ziet de toekomst er uit? Daarvoor heb je verbeelding nodig. En verhalen.’

Die gedachte trekt hij door in zijn scenario voor de film Gronings Goud.

Een Mozaïek Scenario

Van veelomvattende thema’s één verhaal maken. Hoe doe je dat?

Het scenario is een mozaïek-vertelling geworden: vijf korte films van een kwartier, ‘road stories’, elk met een eigen thema en hoofdpersoon, een eigen verhaallijn en perspectief en een eigen reis door het heden, verleden en toekomst van het Groninger land en haar inwoners.

De vijf ‘road stories’ zijn onderling verbonden door hun relatie met de hoofdpersoon van de film: Groningen, in al haar rijkdom, diepgang en innovatiekracht. Door deze opzet zijn de vijf filmpjes zowel afzonderlijk en als één geheel te bekijken.

Louis geeft me een voorbeeld hoe ik dat voor me zal zien. Het thema Wad en Water bevat de Noordzee, de Waddenzee, de eilanden, de rivieren en meren, de wierden, de strijd tegen het water en ga zo maar. Het is zo breed, probeer daar maar een verhaal van te maken!

Louis: ‘Ik ken een schipper, een garnalenvisser die bij ons in het dorp woont. Hij vist op de Noordzee en in de Waddenzee. Ook is hij handelaar die zijn garnalen via Albert Heijn te koop aanbiedt, bijvoorbeeld hier op de Korenbeurs op de Vismarkt. In de film reizen we met de schipper mee van het Wad via de rivieren en wierden naar de Vismarkt in de stad. We zien hem aan het werk en hij vertelt zijn verhaal. Het is een rijk visueel verhaal. Een voice-over of presentator vult de context aan. Zo probeer ik het thema Wad en Water te vertellen aan de hand van één persoon.’

De identiteit van Groningen in vijf thema’s

Elk van de vijf thema’s heeft zo zijn eigen hoofdpersoon en eigen reis. De Groninger Macht en Pracht komt uit de Groninger grond en klei: van de kloostermoppen van het klooster in Aduard via de bakstenen van de herenboerderijen tot en met het Groninger Forum. De architectuur van de macht èn van de Groninger cultuur. De focus van het thema Groningen stad is de stad als emancipatiemachine waar nieuwe ideeën zich snel kunnen ontwikkelen. Hoofdpersoon bij het thema Pioniersgeest is de aardappel.

Scenarioschrijver tussen beeld, tekst en verbeelding

De eerste versie van het scenario is nu klaar. Hoe nu verder?

‘Ik ben geen scenarioschrijver pur sang, ik werk het liefst in het grensgebied van beeld, tekst en verbeelding. Wat moet je in beeld brengen, wat moet je verwoorden en wat doet iemand met zijn verbeelding? Het is een precair evenwicht. Om een goede film te maken, moet je als scenarioschrijver betrokken blijven tot en met de editing tafel aan toe.’

Gronings Goud is in goede handen.

www.louisstiller.nl

www.deverhalenvangroningen.nl

www.filmcollectiefgroningen.nl