ANS – Nederlands eerste ruimteavontuur

ANS, oftewel de Astronomische Nederlandse Satelliet, werd in 1974 gelanceerd. ANS is haar tijd ver vooruit: het is de eerste digitale kunstmaan ter wereld. Zelfs NASA is stomverbaasd over de vernuftige techniek, en helpt bij de lancering. Toch is het verhaal van de bouw en de ontdekkingen die gedaan werden in de vergetelheid geraakt. Met deze film krijgt ANS haar welverdiende plaats terug in de canon van de Nederlandse wetenschap.

Recensie: Groningse documentairemakers brengen jongensboek vol baanbrekend pionierswerk tot leven (DvhN)

Korte geschiedenis ANS – Groninger telescoop reist mee

Het idee voor de ANS komt uit Groningen. Jan Borgman, oprichter van Ruimteonderzoek Groningen (RuG), wil eind jaren 60 een telescoopbouwen waarmee uv-foto’s van de ruimte kunnen worden gemaakt. Om zo’n telescoop de ruimte in te krijgen is een satelliet nodig. Jan Borgman benadert Philips en Fokker, en samen besluiten ze de eerste Nederlandse satelliet te bouwen. De Nederlandse regering steunt het initiatief dus de wetenschappers kunnen aan de slag met dit ambitieuze project. In 1974 volgt een spannende lancering door NASA, en vliegt ANS in een baan om de aarde om het heelal te gaan bestuderen. De telescopen van de universiteiten van Utrecht en Groningen doen spectaculaire ontdekkingen op sterrenkundig gebied.

Archief en animatie

Wie zijn de bouwers van deze satelliet? Wat maakt ANS zo bijzonder? En wat heeft ANS ontdekt in de ruimte? De documentaire vertelt het verhaal van ANS aan de hand van uniek origineel filmmateriaal zoals de lancering van de satelliet door NASA. Makers Jasper Huizinga en Lotte Veltman interviewden de inmiddels hoogbejaarde makers over het bedenken en bouwen van de satelliet. Daarnaast zijn het begin van het verhaal en sommige anekdotes op een geweldige manier geanimeerd door Michiel Hoving (bekend van ‘Varkentje Rund’). De sfeerbeelden zijn opgenomen bij de sterrenwacht in Groningen en in het Lauwersmeergebied.

Over de filmmakers

Het Groninger regisseursduo Jasper Huizinga en Lotte Veltman werkt al ruim twintig jaar samen. Ze hebben de Dutch Golden Stone Award gewonnen voor ‘Ypke’ en de Beste Groninger Film Award voor ‘Het is nooit stil’. Producent is Stichting Beeldlijn. De film is tot stand gekomen i.s.m. het Nationaal Ruimtevaart Museum en met bijdragen van het Prins Bernhard Cultuur Fonds en het Mondriaanfonds.

ANS – Nederlands eerste ruimteavontuur is voor genodigden in première gegaan in het Ruimtevaartmuseum in Lelystad, hier werd ook de tentoonstelling over de ANS geopend. Op 16 april ging de film in première in Forum Groningen.